Nieuwe oplossing vinden voor een bekend probleem
Denken dat je de oplossing hebt is vaak het grootste probleem. Onze cognitie weerhoudt ons ervan om te doen, te proberen, te spelen en te leren. Ons hoofd gebruiken om de oplossing te vinden staat namelijk nog altijd erg hoog op de waarderingsladder. Ik zie daarom de scepsis als ik bijvoorbeeld een doos met lego omkeer tijdens een hei sessie en het ongemak als ik mensen vraag letterlijk in beweging te komen. En de nerveuze hilariteit als ik vraag om een tekening te maken van leerdoelen. En ik ben ook bekend met het plezier, de verbinding, de creativiteit en de oplossing die vrijkomt als dit overwonnen wordt.
Denken is een grote kracht maar ook een groot probleem!
Weerstand voor het onbekende
Mensen zijn tot enorme prestaties in staat als ze hun eigen weerstand kunnen overwinnen om het onbekende te omarmen. We werken zoveel met ons hoofd en dat ons lijf en onze handen onbekende werktuigen zijn geworden. We weten niet meer hoe we ze moeten inzetten om een nieuwe oplossing te vinden. Het is bijna banaal hoeveel ongemak fysieke of creative werkvormen veroorzaken. En hoe makkelijk we daarmee de duurzame en integrale oplossing opzij schuiven.
Feit of mening?
Managementrapportages bijvoorbeeld, hoe feitelijk ze ook lijken, zijn onderhevig aan de eigen perceptie van de werkelijkheid. Het menselijk brein vervormt, generaliseert en laat weg om de informatiestroom die dagelijks op je afkomt te kunnen verwerken. Besef je ook dat je eigen idee van die werkelijkheid daarmee dus je grootste belemmering is? Steevast worden grafieken en rapportages geïnterpreteerd ter bevestiging van het model van de wereld van de waarnemer. We lijken dan heel feitelijk te handelen, maar we stellen geen kritische vragen meer bij ontbrekende feiten. We zijn ons niet bewust van onze eigen onderliggende aannames en dat wat daarmee buiten onze perceptie valt. Zeer intelligente mensen zijn zo goed in het vinden van die schijnbaar logische argumenten, dat ze zichzelf en anderen vast kunnen zetten in hun eigen versie van de werkelijkheid. De grootste valkuil is je eigen argumenten geloven en vergeten dat dit slechts jouw versie is van de realiteit.
Ongemak is de oplossing!
Maar deze argumenten zijn over het algemeen gebaseerd op het wegnemen van ongemak bij de beargumenteerder. In de meeste vergaderingen domineert discussie boven dialoog en dat geeft maar weer aan dat een andere werkelijkheid dan die van jezelf dus moeilijk te accepteren is. Omdat bijvoorbeeld een werkelijkheid waarin wij niet het antwoord hebben, een onzekere werkelijkheid is. Het maakt ons ongemakkelijk om iets niet te weten of te kunnen want dit wordt niet gewaardeerd op de werkvloer. Dit mechanisme maakt dat medewerkers en vooral ook leidinggevenden in organisaties vaak niet meer in staat zijn om te leren, want er is geen speelruimte om ontdekkingen te doen met elkaar en fouten te maken om van te leren.
Leren is niet weten
Kleine kinderen voelen zich niet ongemakkelijk als ze iets niet weten of kunnen, dat hoort bij het kind zijn en het wordt door de omgeving geaccepteerd. De leercurve van kinderen is daarom enorm steil. Maar op een bepaald moment stoppen we als omgeving met het omarmen van het niet weten en niet kunnen. Vanaf dat moment moet jij een duidelijk idee hebben over wie je bent, wat je weet en wat je kunt. Je stopt met leren, omdat je denkt dat je het meeste succes behaald met wat je al weet en kunt.
De eeuwige beginner
Elk bedrijf wil medewerkers die blijven leren, want in veranderende situaties zijn een flexibele houding en vindingrijkheid de competenties waar men naar vraagt. En daarom gebruik ik in mijn aanpak werkvormen die niet alleen een beroep doen op denken. Beweging, werken met je handen en creatie zijn de sleutel tot een integrale oplossing. Ze dagen je uit de grenzen van je eigen perceptie te verleggen. Maar ook om het ongemak te ervaren van “niet weten” en “niet kunnen”. En als dat lukt, zetten we daarmee de flow in gang waar we ons als mens zo graag in bevinden. Die van creatie en mooie resultaten.
